In brackets, apart from those places where I'm obviously making a comment about something I don't understand or about something I believe I do, ahem, are letters or (occasionally) groups of letters that I've had to supply because the pdf creators managed to miss part of the text from the physical page-- this happening chiefly to the first or last letters in a line.
[pdf latina 426, pdf gallicana 216]
Summa 1. Adventus Dominica quarta. Et Missae Introitus, num. 3.
2. Tubarum usus unde. 4. Antiphonae septem, incipientes ab O cur cantentur ante Domini nativitatem. 5. Adventu Christi liberatus est homo a septem morbis, quos referunt septem antiphonae, incipientes ab O. 6. Hebdomada proxima nativitati praeparatio merito nuncupatur. Et cur sex diebus ante nativitatem dicantur Laudes propriae. 7. Dominica vacans quae, et cur sic dicta.
Summa 1. Adventus Dominica quarta. Et Missae Introitus, num. 3.
2. Tubarum usus unde. 4. Antiphonae septem, incipientes ab O cur cantentur ante Domini nativitatem. 5. Adventu Christi liberatus est homo a septem morbis, quos referunt septem antiphonae, incipientes ab O. 6. Hebdomada proxima nativitati praeparatio merito nuncupatur. Et cur sex diebus ante nativitatem dicantur Laudes propriae. 7. Dominica vacans quae, et cur sic dicta.
1. In quarta dominica Adventus primum responsorium in nocturnis est: Canite tuba, quod sumptum est de Johele.
1. Dans le quatrième dimanche de l'Avent, le premier répons aux nocturnes est: Canite, tuba, tiré de Joël.
2. Antiquitus enim Judaei canebant tubis ad invitandum homines ad nuptias, et ad solemnitates, et ad movendum castra; unde nunc praecepit Dominus Praelatis, ut cantent tubis, invitatantes gentes ad nuptias novi regis, quarum dies instat, scilicet dies Natalis Domini, in qua Christus desponsavit sibi humanam naturam, secundum quod dicitur in Psalmo: Et ipse tamquam sponsus procedens de thalamo suo (Psalm 18). Canite igitur, quia prope sunt nuptiae, et propter praemissam causam cantores hac septimana altius solito, vocem suam exaltant in responsoriis, et in Introitibus, ut qui prius sopore negligentiae oppressi, lectionibus excitari nolumus, saltem vociferationibus et tumultu cantuum excitemur. Siquidem, in septem annis ante annum Jubilei praecepit Dominus canere tubis, pro ipsius anni instantis laetitia. In hac autem historia hujus dominicae partim ex prophetis, partim ex Evangelio compilata, communia ex utriusque decantantur adventus, et praesertim vocatio Gentium declaratur per Christi adventum, ubi in persona Apostolorum, vel doctorum dicitur: Canite tuba, et vocate gentes.
3. Sane, gentilitas videns calceatam fore divinitatem in utero virginali, clamat ad eam Introitus, dicens secundum quasdam Ecclesias: Memento nostri Domine, in beneplacito populi tui (Psalm 105), hoc est in Filio, in quo bene complacuisti ex millibus populi, qui fuit tuus ab initio mundi. Et ideo congratulatur alteri in Epistola, dicens secundum quasdam Ecclesias: Gaudete, quae est ad Philip. (4). Sed juxta considerationem uteri virginalis cantat in Graduali Dominum prope esse, et celerem ejus adventum. In Alleluja vero: Veni Domine, in Offerenda: Confortamini, et in Communione: Ecce virgo desiderat, et consolatur, et causam concludit consolationis.
3. Et la gentilité, voyant que la divinité va être resserrée dans le sein d'une Vierge, crie vers elle à l'introït, en disant, l'après quelques églises: Mémento nostri, Domine, in beneplacito tuo, Souviens-toi de nous, Seigneur, dans ton bon plaisir, c'est-à-dire dans le Fils, dans lequel tu as mis toutes tes complaisances; souviens-toi de ce peuple composé de milliers d'hommes et qui fut ton peuple dès l'origine du monde; et c'est pourquoi elle félicite l'autre peuple dans l'épître, en disant, d'après quelques églises: Gaudete, etc. (Philipp. 4). Mais, après la considération du sein de la Vierge, elle chante dans le graduel que le Seigneur est proche et que son avènement aura bientôt lieu. Après l'Alleluia, elle chante le verset Veni Domine; à l'offertoire, Confortamini; à la communion, Ecce Virgo; elle désire, elle si montre consolée, puis conclut en exposant la cause de sa consolation.
4. Porro, ad ostendendum desiderium antiquorum Patrum, in fine Adventus cantantur septem antiphonae, una quaeque secundum ordinem suum sua die, usque ad Natale, quae incipiunt ab O. Prima est: O sapientia, etc. Sunt autem septem, quia diriguntur ad Christum, in quo requievit spiritus sapientiae, et intellectus, spiritus consilii, et fortitudinis, etc. (Isai. 11), per quae septem dona suae incarnationis nobis gratiam ministravit, prout in ipsis septem antiphonis apparet. Sunt etiam septem quae cantantur, in designationem antiquorum patrum, qui septenario servientes, adventum Domini expectabant; unde in omnibus dicitur: Veni. Vel septem sunt propter septem dona Spiritus sancti, qui Christus veniens largitus est mundo, et per quae expectantes illuminati sunt. Et sunt omnes secundi toni. Primo, quia quaelibet loquitur de utroque adventu. Secundo, quia signant nobis geminam dilectionem, scilicet Dei et proximi. Tertio, propter geminam Christi, ad quem diriguntur, naturam, unde: Geminae gigas substantiae. Quarto, quia ipsae antiphonae notant de siderium tam antiquorum patrum expectantium primum Salvatoris adventum, quam modernorum expectantium secundum. Omnes ergo sunt secundi toni, in signum quod secundum expectamus adventum. Et adverte, quia illae quae habent in principio verba pertinentia ad divinitatem, pertinent ad eos qui expectant primum, ut O sapientia, et O Adonai. Adonai autem interpretatur Dominus, quia dominabitur cunctae creaturae, vel quia omnis dominationi ejus servit. Illae vero quae habent verba pertinentia ad humanitatem pertinent ad expectantes secundum, ut O radix Jesse, et O
clavis David. Sunt etiam quaedam quae utrique conveniunt, ut O rex gentium, nam Dei Filius dicitur rex secundum divinitatem, juxta illud: Deus judicium tuum regi da, etc. (Psalm 61) ; et etiam secundum humanitatem, juxta illud: Domine, in virtute tua laetabitur rex, etc. (Psalm 20) . Saepius tamen secundum humanitatem rex dicitur, quia secundum eam est unctus oleo laetitiae prae consortibus suis (Psalm 44).
5. Rursus, Ecclesia in his septem antiphonis ostendit multiplicitatem morbi sui, et ad quam libet petit remedium sui morbi, nam ante Dei Filii adventum in carne eramus ignorantes, sive caeci, poenis aeternis addicti, servi diaboli, mala peccati consuetudine vincti, tenebris obvoluti, exules a patria , et expulsi, ideoque indigebamus doctore, redemptore, liberatore, eductore, illuminatore, salvatore. Quia igitur ignorantes eramus, ideoque ab ipso doceri indigebamus, unde in prima antiphona clamamus: O Sapientia, quae ex ore, etc. (Ecclus 24 Sap 3 Isai 40). Quia vero parum prodesset si doceremur, et non redimeremur, ideo in secunda ab ipso redimi postulamus: O Adonai, etc. (Exod 6). Sed quia nil prodesset si essemus docti et redempti et adhuc post redemptionem teneremur captivi, ideo in tertia petimus liberari: O radix Jesse etc. (Isai 40 et 52). Sed quid prodesset captivis, si essent redempti et liberati, si tamen nondum essent ab omni vinculo absoluti, ut scilicet sub peccato essent, et vincti libere quo vellent ire non possent, et ideo in quarta ab omnibus peccati vinculis educi petimus: O clavis David, etc. (Apoc 3 Isai 42 Luc 1). Praeterea, quia hi qui diu fuerunt in carcere, oculos habent obtenebrantes, nec clare videre possunt, ideo post absolutionem a carcere restat nos illuminari, ut videamus quo ire debeamus, et ideo in quinta hoc petimus: O Oriens, etc. (Zach 6 Sap 7 Malach ult. Luc 1 ). Sed si essemus docti, et ab inimicis penitus liberati, et illuminati, quid valeret, nisi deberemus ad regnum perduci, et ibidem salvari, et in duabus sequentibus petimus salvari: O rex gentium, etc. (Agg 2 I Pet 2 Eph 2), in qua petimus salutem gentium, et O Emanuel, etc. (Isai 7 et 33 Matt 3), in qua petimus salutem Judaeorum. In quibusdam vero Ecclesiis adduntur aliae duae: prima in honorem Beatae Virginis Mariae, quae concepit, secunda pro Angelo, qui ad Virginem introivit, vel in honorem sancti Thomae, cujus festum tunc accedit. Duae quidem adduntur, ut perficiatur novenarius numerus, ad signandum quia per septem dona Spiritus sancti perveniemus ad novem ordines angelorum, quorum quilibet desiderabat Christi nativitatem, ut impleretur numerus ipsorum qui de coelo ceciderunt. Quaedam etiam Ecclesiae cantant duodecim, quae exprimunt duodecim prophetas, qui Christi adventum praedixerunt, quae etiam duodecim Apostolorum testimonia roboraverunt, ex quo duodecim tribus, et duodecim millia signati salvantur (Apoc 7), sed non sunt nisi septem habentes veniam. Omnes autem incipiunt per O, quod potius admirative ponitur, quam vocative. Cantatur in Vesperis, quia Dominus venit in vespera mundi. Hic est Helias qui sero carne, et in mane pane vescitur, Dominus scilicet noster, qui in ultima aetate mundi carnem assumpsit, et in diluculo resurgens in panem angelorum transivit.
6. Et nota, quod haec hebdomada proxima Nativitati praeparatio merito nuncupatur, et ea historia Clama in fortitudine cantatur, quae non ut quidam simplices [utumant], ad quatuor tempora, sed ad Domini pertinent proximam nativitatem. Unde cum sex matutinalibus laudibus de cantatur, quoniam quaelibet illius feria proprias habet ad Laudes antiphonas, quia per sex aetates antiqui se ante adventum praeparaverunt, et nos per sex opera misericordiae ad secundum etiam praeparamur. Verumtamen feriales antiphonas, quae in illa feria, in qua occurrit festum sancti Thomae scriptae sunt, octava die antea quidam canere consueverunt. Decet enim ante nativitatem Domini cantus et omnes antiphonas, et fere omnia responsoria renovari, quia sicut per plures et frequentiores nuncios magis ac magis movetur animus subditi ad solicitudinem honorifice suscipiendi praelatum, et renovatione cantus magis et magis moremur ad curam nostrae praeparationis in susceptione Domini, et ut per quotidianam renovationem cantus excitemur frequentius ad turpes et terrenas cogitationes purgandas, ut sit dignum habitaculum, et ornatum venturo Regi regum piis cogitationibus praeparemus. Potest tamen et totus Adventus praeparatio nuncupari, unde in principio legitur: Abjiciamus opera tenebrarum, et induamur arma lucis, etc. (Rom 13), quae omnia sunt praeparationis insignia.
6. Et remarque que cette semaine, proche de la Nativité, est nommée avec raison préparation , et qu'on y chante cette histoire : Clama in fortitudine, qui ne concerne pas les quatre-temps, comme le pensent quelques gens naïfs et simples, mais qui se rapporte à la nativité prochaine du Seigneur. C'est pourquoi on la chante avec les six laudes du matin, parce que chaque férié ou jour ouvrable de cette semaine a ses antiennes propres à laudes ; parce que, pendant six âges , les anciens se préparèrent à l'avènement; et nous, de notre côté, nous nous préparons au second avènement par les six œuvres de miséricorde. Cependant certains ont coutume de chanter huit jours auparavant les antiennes fériales, qui ont été écrites pour le jour ouvrable où se rencontre la fête de saint Thomas ; car il est convenable avant la Nativité du Seigneur, de renouveler les chants, toutes les antiennes et presque tous les répons, parce que, de même que des courriers nombreux et souvent réitérés excitent de plus en plus l'esprit du sujet et le remplissent de sollicitude et de soins , pour faire à son supérieur une réception honorifique ; de même aussi , par la rénovation du chant, nous sommes excités de plus en plus aux soins de notre préparation pour la réception du Seigneur. En outre, par la rénovation quotidienne du chant , nous sommes plus fréquemment encouragés à purifier notre cœur des pensées honteuses et terrestres , afin qu'il soit un digne sanctuaire du Christ et [q]ue , par de pieuses pensées , nous préparions au Roi des rois qui doit venir un tabernacle orné d'une manière digne de lui. Cependant tout l'Avent peut être appelé une préparation; c'est pourquoi on lit au commencement: Abjiciamus etc., Rejetons les œuvres des ténèbres, et revêtons-nous des armes de la lumière, etc. Or, tout ceci est une marque de préparation.
7. Intitulatur autem in antiquis libris dominica ista Dominica vacans. Primo, quia ostendit quod omnis sanctus vacat, ex quo Joannes, quo inter natos mulierum non surrexit major, non est dignus solvere corrigiam calceamenti (Matt 12 Ioan 1), sicut dicitur in Evangelio hujus dominicae, idest incarnationis mysteria denudare, et propter hoc dominus Papa non facit stationem apud aliquem sanctum. Secundo, dicitur vacans, quia non habet proprium officium, sed mutuat alienum, scilicet Rorate coeli, etc., et hoc propter Ordines praecedentis diei, in quibus fuit Apostolicus occupatus. Saepe enim in decembri consueverunt Ordines ab Apostolicis celebrari. Tertio, quia numerum dierum Adventus excedit, scilicet vigintiunum, quare inter dominicas Adventus non debuit computari, sed vacans potius appellari. Quarto, quia Apostolicus olim hac die dominica eleemosynis vacabat, et tam ipse, quam sui circa hoc intenti nullam stationem faciebant, propter quod dicta est vacans, scilicet a statione et indulgentia. Quaedam Ecclesiae dicunt in hac dominica Evangelium: Miserunt Judaei, quod est Joan.1, et Epistolam: Gaudete, quae est ad Philip. 3; aliae vero dicunt Epistolam: Sic nos existimet, quae est ad Cor. 3.
7. Intitulatur autem in antiquis libris dominica ista Dominica vacans. Primo, quia ostendit quod omnis sanctus vacat, ex quo Joannes, quo inter natos mulierum non surrexit major, non est dignus solvere corrigiam calceamenti (Matt 12 Ioan 1), sicut dicitur in Evangelio hujus dominicae, idest incarnationis mysteria denudare, et propter hoc dominus Papa non facit stationem apud aliquem sanctum. Secundo, dicitur vacans, quia non habet proprium officium, sed mutuat alienum, scilicet Rorate coeli, etc., et hoc propter Ordines praecedentis diei, in quibus fuit Apostolicus occupatus. Saepe enim in decembri consueverunt Ordines ab Apostolicis celebrari. Tertio, quia numerum dierum Adventus excedit, scilicet vigintiunum, quare inter dominicas Adventus non debuit computari, sed vacans potius appellari. Quarto, quia Apostolicus olim hac die dominica eleemosynis vacabat, et tam ipse, quam sui circa hoc intenti nullam stationem faciebant, propter quod dicta est vacans, scilicet a statione et indulgentia. Quaedam Ecclesiae dicunt in hac dominica Evangelium: Miserunt Judaei, quod est Joan.1, et Epistolam: Gaudete, quae est ad Philip. 3; aliae vero dicunt Epistolam: Sic nos existimet, quae est ad Cor. 3.
LDVM
Comments
Post a Comment